Leren communiceren met anderen is een levenslang proces. Communicatieproblemen brengen volwassenen in verwarring en leiden tot onbegrip, wrok, conflicten en ontmoediging. Maar dit hoeft niet het geval te zijn. Leerlingen in een Montessoriklas krijgen een geschenk dat velen van ons die Montessori-onderwijs geven, niet hebben gekregen: een omgeving waarin open communicatie, begrip en echte probleemoplossing kunnen plaatsvinden. Door onze leerlingen te leren respectvol en effectief te communiceren, geven we ze de kans sterke, gezonde relaties op te bouwen en levenslange sociale vaardigheden te ontwikkelen die hen op elk gebied van hun leven zullen ondersteunen. Het is belangrijk werk!
In de meeste Montessoriklassen leren kinderen conflicten met elkaar op te lossen. Dit is een essentieel onderdeel van de klas, omdat kinderen sociale zelfstandigheid moeten ontwikkelen terwijl ze hun algemene zelfstandigheid in de klas ontwikkelen. Voordat leerlingen echter leren conflicten op te lossen en problemen binnen de klasgemeenschap op te lossen, is het noodzakelijk dat ze leren communiceren op een manier die begrip en het oplossen van problemen bevordert. Laten we eens kijken naar de drie componenten van het ontwikkelen van respectvolle en effectieve communicatievaardigheden: spreken, luisteren en non-verbale communicatie.
I Taal (leeftijd 5 tot Adolescentie)
Iedereen wil gehoord worden. Maar al te vaak spreken leerlingen tegen elkaar op een manier die de luisteraar aanmoedigt om af te luisteren of zich af te sluiten. Dit zorgt voor meer conflicten wanneer er problemen moeten worden opgelost. Hier zijn enkele manieren waarop leerlingen met elkaar communiceren die een open en effectieve communicatie in de weg staan:
- de schuld geven
- Kritiek op
- Ruzie
- Het vinden van fouten
- Lezing
- Scholden
- ontslaan
- Plagen
- Regie
- Van onderwerp veranderen
- Advies
- Overdrijven
- Ontkennen
Als je wel eens conflicten hebt opgelost met leerlingen, dan weet je hoe snel het proces kan mislukken als leerlingen op deze manier beginnen te communiceren. De kinderen gaan gekwetst en gefrustreerd weg en de leerkracht is ook ontmoedigd.
Het gebruik van I-taal geeft kinderen de tools die ze nodig hebben om zichzelf uit te drukken op een manier die eerder gehoord en ontvangen zal worden door de luisteraar. Hier is het model voor I-taal dat we gebruiken in Positive Discipline (kinderen vanaf 5 jaar):
“Ik voel me _______________, als ________________, en ik wens ______________.”
Ik leerde voor het eerst over het concept van het gebruik van “ik”-uitspraken toen ik een nieuwe leerkracht was in een lagere basisschoolklas. Ik leerde de kinderen hoe ze moesten zeggen: “Ik voel me ____________,” als ze een probleem met een andere leerling oplosten, in plaats van alleen maar schuldverklaringen of “jij”-verklaringen te gebruiken, zoals: “Je noemde me een watje en dat vind ik niet leuk.” Dit was een goed begin omdat de kinderen zich hierdoor gingen richten op hoe ze zich voelden in plaats van alleen maar de schuld te zoeken bij het andere kind.
Wat ik echter ontdekte, was dat de “ik voel me”-uitspraken de communicatie niet zo openden als ik hoopte dat ze zouden doen. Er was nog steeds een element van schuld en defensiviteit in de gesprekken wanneer kinderen conflicten aan het oplossen waren. Zo klonk een typisch gesprek:
Amari:“Ik voel me verdrietig omdat je me plaagde met een gedicht.”
Kayleigh:“Nou, ik voel me verdrietig omdat je altijd met Abby werkt en mij er altijd buiten laat.”
Amari: “Als je mensen niet altijd zou plagen, zouden ze misschien met je samenwerken…”
Je begrijpt wat ik bedoel. Natuurlijk moest ik aanwezig zijn en zo’n gesprek faciliteren zodat het niet uitliep op meer gekwetste gevoelens en tranen. En vaak was het al een overwinning om het conflict op te lossen zonder dat het probleem erger werd.
Toen ik de bovenstaande indeling begon te gebruiken (I feel______, when _______, I wish ______), begon ik een echte transformatie te zien in de gesprekken tussen leerlingen wanneer ze conflicten probeerden op te lossen. De gesprekken werden tweezijdig en de leerlingen werden zelfstandiger en hadden minder steun en hulp van volwassenen nodig. Het laatste deel van I Language was de sleutel. Toen de spreker vroeg wat ze wilde aan het einde van de I-taal uitspraken, nam de spreker het probleem in eigen handen. Hij vroeg om wat ze wilden en dat gaf de ontvanger het vertrouwen en de waardigheid om te kiezen of hij het probleem op die manier wilde oplossen of een ander idee wilde aandragen. Wanneer de spreker alleen een “ik voel” uitspraak deed, impliceerde dit dat de ontvanger verantwoordelijk was voor de gevoelens van de spreker en gaf de ontvanger vervolgens geen enkele mogelijkheid om te helpen of het probleem op te lossen. Het was alsof de spreker zei: “Ik voel me verdrietig omdat je me plaagde voor de klas. Het is jouw schuld, zoek nu maar uit hoe je het oplost.” Hierdoor werd de ontvanger in een hoek gedreven, met maar twee uitwegen: zich slecht voelen of zichzelf verdedigen. De laatste optie was het populairst.
Neem even de tijd en verplaats je in de wereld van een kind of adolescent. Doe even alsof je vriend(in) net naar je toe is gekomen en je gevraagd heeft een conflict met hem of haar op te lossen. Bedenk hoe je je voelt en welke beslissingen je neemt als je vriend(in) zijn of haar probleem op de volgende manieren aan je voorlegt:
Vriendin: “Ik voelde me boos en beschaamd toen je tegen me schreeuwde in het bijzijn van alle andere kinderen toen we in de rij stonden te wachten.”
Vriendin: “Ik voelde me boos en beschaamd toen je tegen me schreeuwde in het bijzijn van alle andere kinderen toen we in de rij stonden te wachten. Ik wou dat je gewoon privé met me zou praten als je boos bent.”
Hoe zou je je kunnen voelen als je elk van deze uitspraken van je vriend(in) ontvangt? Welke beslissingen zou je kunnen nemen als reactie op elk van deze uitspraken?
Een ander voordeel van het gebruik van I-taal is dat het leerlingen de mogelijkheid geeft om kleine conflicten op een meer natuurlijke manier op te lossen in hun dagelijkse interacties. Als I-taal een werkend onderdeel wordt van de communicatievaardigheden van de leerlingen, kunnen ze het op een meer organische manier gebruiken en gewoon kort met iemand praten, in plaats van het formele proces/gebied voor conflictoplossing te moeten gebruiken. Hierdoor blijft het proces/gebied voor conflictoplossing een speciale plaats of proces om problemen op te lossen die meer ondersteuning of structuur nodig hebben (en kan de leerkracht wat lessen volgen)!
Insecten en wensen (leeftijden 2,5 tot 5)
Het identificeren van gevoelens vereist enige abstracte verwerking en zelfbewustzijn die de jongere kinderen in een klas van het Children “s House nog niet hebben ontwikkeld. Dat is niet erg, ze kunnen nog steeds beginnen met het leren van respectvolle communicatievaardigheden, vragen om wat ze willen en beginnen met het oplossen van conflicten. Het directe doel van conflictoplossing in de Children” s House klas is om te leren assertief te zijn, met respect, en om duidelijke en passende grenzen te stellen. In plaats van gevoelstaal te gebruiken, kunnen jonge kinderen gewoon de woorden “Het zit me dwars” gebruiken, of een andere eenvoudige zin die aangeeft dat het kind boos of verdrietig is.
“Het stoort me als je alle snacks opeet. Ik wou dat je wat overliet voor iemand anders.”
“Ik vond het niet leuk dat je me lelijk noemde. Ik wou dat je ermee ophield.”
“Het deed me pijn toen je me op de glijbaan duwde. Ik wou dat je je handen op je eigen lichaam hield.”
Tot de volgende keer…
