Heb je ooit gemerkt hoe gevoelig kinderen zijn voor inconsistentie tussen hun ouders?  In de klas is het niet anders.  Het moeilijkste jaar dat ik in de klas had, was het gevolg van onenigheid met mijn onderwijspartner.  Hij en ik zagen de dingen anders, van hoe we het academische werk moesten aanpakken tot hoe we relaties met de studenten moesten ontwikkelen en zelfs wat onze rol in de klas was.  Het was het meest stressvolle jaar dat ik als leraar heb meegemaakt.   Het conflict trof niet alleen ons, maar ook de kinderen.  Ze kregen verschillende boodschappen van elk van hun leerkrachten, wat een omgeving vol verwarring, manipulatie en gebrek aan respect creëerde. 

Het jaar daarop keerde ik terug, maar mijn onderwijspartner niet. Dit is vaak het resultaat van een verdeeld lerarenteam.   Een goede vriend van mij zei ooit: “Ervaring is niet de beste leermeester, het is de enige leermeester.”  Ik denk dat hij gelijk had en ik was niet van plan om deze ervaring verloren te laten gaan.  Tijdens de zomer dacht ik na over hoe ingrijpend de interacties tussen de volwassenen van het voorgaande jaar iedereen in onze klasgemeenschap hadden beïnvloed, en hoe dit zo gekomen was.  Mijn onderwijspartner had geen taakomschrijving gekregen van ons schoolhoofd en was onduidelijk over zijn rol in de klas en ik vermeed dit gesprek, wat later veel conflicten veroorzaakte.  Onze voortdurende communicatie was zwak en inconsistent. We zaten niet op één lijn als het ging om modellen, routines, verwachtingen, procedures, discipline en het volgen van de kinderen, en ons gebrek aan effectieve communicatie maakte het alleen maar erger.   We namen niet de tijd om samen te communiceren en problemen op te lossen en we zorgden ervoor dat onze interacties met de kinderen consistent waren. 

Ik wist dat mijn belangrijkste taak aan het begin van het nieuwe schooljaar was om een sterke werkrelatie op te bouwen met mijn nieuwe onderwijspartner en een echt partnerschap te vormen. Ik besloot dat ik het grootste deel van onze voorbereidingsweek voor leerkrachten in augustus zou besteden aan deze inspanning, planning en communicatie met mijn nieuwe collega, in plaats van aan het plannen van lessen en het voorbereiden van de klas.   Dus heb ik tijdens de zomer het werk gedaan dat ik normaal tijdens de voorbereidingsweek zou doen.  Ik wilde er zeker van zijn dat we de tijd hadden om een team te worden en om duidelijke routines, verwachtingen, procedures en communicatiekanalen te creëren.

De resultaten van deze investering in communicatietijd met mijn nieuwe onderwijspartner, nog maar drie weken in het schooljaar, waren dramatisch. Door onze effectieve communicatie waren we consistent in onze benadering van de kinderen.   De kinderen pikten dit op en er heerste een gevoel van veiligheid in de kamer.  De kinderen begonnen zich meteen in te werken, hielden zich aan de basisregels, hielpen elkaar en gingen veel respectvoller met elkaar om.  Er waren natuurlijk een paar hobbels, maar mijn angstniveau was zoveel lager dan op hetzelfde moment het jaar daarvoor.  Als we tegen een probleem aanliepen, hadden we een manier om het op te lossen.  Mijn collega en ik zaten op dezelfde golflengte en ik begon er elke dag naar uit te kijken om te komen werken! 

De sleutel tot consistentie

In sommige gevallen kan een inconsistent lerarenteam (assistent of co-leraar) gewoon het resultaat zijn van een slechte fit, als gevolg van verschillende paradigma’s over de kinderen en de klas.  Volwassenen die de dingen gewoon anders zien en zich daarom anders gedragen.  Dit kan worden verholpen door het personeel zorgvuldiger aan te nemen of in een klas te plaatsen.   Veel gevallen van inconsistentie tussen volwassenen worden echter veroorzaakt door een gebrek aan duidelijke communicatie op de volgende gebieden van de structuur van de klas:

• Rollen en verantwoordelijkheden. Wie doet wat en hoe worden beslissingen genomen?
• Basisregels en routines.
• Aanpak van discipline

Hoe zou het eruit zien als alle volwassenen in een klas duidelijk waren over hun rollen en verantwoordelijkheden, samen met de kinderen de routines, verwachtingen en procedures voor de klas ontwikkelden en dezelfde consequente aanpak van discipline in de klas hanteerden?  Het antwoord ligt voor de hand.  Maar hoe komen we daar?

Communicatiegameplan voor schoolhoofden

Hoewel er geen “goed antwoord” is op de vraag hoe je de communicatie tussen volwassenen kunt vergemakkelijken, volgen hier enkele suggesties die kunnen helpen om een hoger niveau van communicatie en consistentie te bereiken.  Deze plannen lijken misschien een beetje formeel, maar dat is met opzet.  Communicatie tussen volwassenen is essentieel voor het creëren van een consistente, voorspelbare omgeving voor de kinderen, die de ontwikkeling van hun zelfregulatie ondersteunt.  Communicatietijd is vaak het eerste dat wordt verschoven in onze drukke agenda’s, maar het zou het laatste moeten zijn.  Om de communicatie goed en vloeiend te laten verlopen, zijn tijd en opzettelijke inspanningen nodig.

1. Neem tijdens de zomer de tijd om werk te doen dat je normaal tijdens de voorbereidingsweek doet. Richt je inspanningen tijdens de voorbereidingsweek op het vooruit plannen om toekomstige problemen met je onderwijspartner op te lossen: plan overgangen, routines, communicatie en Positive Discipline-instrumenten.
2. Spreek wekelijks af en bescherm je communicatietijd met je onderwijspartner.
3. Maak een wekelijkse agenda. Houd je aan de afgesproken agenda.   Erken dat het moeilijk zal zijn om bij de agenda te blijven, omdat jullie allebei zoveel gemeenschappelijke, dagelijkse ervaringen hebben die de communicatietijd kunnen opvullen (grappige verhalen over kinderen, frustraties met ouders, etc.).  Enkele agendapunten om over na te denken:
   • Zorgen over kinderen
   • Zorgen van ouders
   • Komende planning en lesplan
   • Plannen voor uitstapjes
   • Routines en overgangen
   • Huishouding
4. Kies één Positive Discipline-instrument om elke bijeenkomst te bespreken.
5. Gebruik een notitieboekje of een ander communicatielogboek om de dagelijkse communicatie te noteren (haal- en brenginstructies van ouders, logistiek, herinneringen, agendapunten voor je wekelijkse vergadering, enz.) Dit helpt om de communicatie gedurende de week vloeiend en grondig te houden.  
6. Overweeg een aparte maandelijkse bijeenkomst van een uur om meer significante gedragsproblemen te bespreken en gebruik de Mistaken Goal Chart om strategieën te creëren om de leerlingen en leerkrachten te ondersteunen.

Om een veilige omgeving voor kinderen te creëren, is het essentieel dat volwassenen op één lijn zitten.  Als kinderen zich veilig voelen, doen ze het beter (en volwassenen ook)!  Dat jaar eindigde als een van mijn favoriete jaren in de klas.  Heel wat anders dan het jaar ervoor.  Ik had een van de belangrijkste lessen uit mijn onderwijscarrière geleerd: De omgeving begint bij de leraar. [1]

 “Ik ben tot de beangstigende conclusie gekomen dat ik het beslissende element in de klas ben. Het is mijn persoonlijke aanpak die het klimaat creëert.” Haim Ginott

Tot de volgende keer…

[1] Nelsen, Jane, en Chip DeLorenzo. Positieve Discipline in de Montessoriklas: Een omgeving creëren die respect, vriendelijkheid en verantwoordelijkheid stimuleert.. USA, Parent Child Press, 2021, pagina 81-84