Een opvoeding die de mensheid kan redden is geen geringe onderneming; het gaat om de spirituele ontwikkeling van de mens, de verhoging van zijn waarde als individu en de voorbereiding van jonge mensen om de tijd waarin ze leven te begrijpen. -Maria Montessori, Onderwijs en vrede, 1949.
Paula gooide ontmoedigd haar handen in de lucht na het verlaten van de wekelijkse gemeenschapsbijeenkomst met haar leerlingen. Ze had een probleem naar de bijeenkomst gebracht dat de hele klas aanging. Er heerste een geest van onvriendelijkheid, of wreedheid, in de gemeenschap. Paula gaf al 7 jaar les en het was haar niet vreemd dat kinderen van tijd tot tijd wreed tegen elkaar waren. Maar dit jaar was anders. Niemand leek onberoerd te blijven door dit gedrag. Paula hoopte dat door het onderwerp op de bijeenkomst te brengen, de kinderen openlijk zouden delen en hun eigen gekwetste gevoelens en die van anderen zouden erkennen. Ze hoopte dat de discussie empathie zou opwekken en de groep zou motiveren om het probleem samen op te lossen. Maar dat gebeurde niet. Het probleem dat ze hoopte op te lossen, dook die dag juist op tijdens de bijeenkomst. De bijeenkomst werd al snel onveilig en Paula moest deze beëindigen voordat het uit de hand zou lopen.
Paula’s ervaring is niet uniek. Veel Montessori-leerkrachten hebben gebruik gemaakt van een soort gemeenschapsbijeenkomst waarin de klas zaken bespreekt waar de klasgemeenschap mee te maken heeft. Maar net als Paula melden leerkrachten vaak dat hun community meetings niet zo effectief zijn als ze zouden willen en in sommige gevallen zelfs averechts werken. In het geval van Paula zaten haar motivatie en intentie op de juiste plaats, maar ze had niet het inzicht of de training om effectieve democratische probleemoplossende bijeenkomsten te faciliteren. Omdat haar bijeenkomsten door de leerkracht werden geleid, waren haar leerlingen vaak passief of afwijzend. Wanneer ze geconfronteerd werd met een bijzonder moeilijk probleem, ondersteunde het vergaderproces geen authentieke communicatie, empathie en gedeeld eigenaarschap van het probleem.
Het goede nieuws is dat Paula kort na deze ervaring van een collega hoorde over het Positive Discipline Class Meeting proces. Dit proces is een eenvoudige en effectieve vergaderstructuur die helpt om wederzijds respect, samenwerking, empathie en verantwoordelijkheid te ontwikkelen door samen problemen op te lossen. Het wordt al tientallen jaren succesvol gebruikt door duizenden leerkrachten. In korte tijd ontdekte Paula dat ze eindelijk in staat was om de democratische omgeving te creëren die ze voor haar leerlingen wilde creëren. Ze kwam er ook achter waarom haar vorige structuur van gemeenschapsvergaderingen niet effectief was.
Laten we eens kijken naar een paar factoren die het proces van de Class Meeting anders maken dan sommige traditionele gemeenschapsbijeenkomsten.
1. Kinderen zetten meer problemen op de agenda dan volwassenen.
Dit is geen regel, maar een resultaat van het proces van Klassevergaderingen . In een klas die Klassevergaderingen gebruikt , hebben kinderen toegang tot de agenda en kunnen ze agendapunten toevoegen als ze problemen tegenkomen in de klas. Leerkrachten kunnen ook problemen aan de agenda toevoegen. Leerkrachten merken echter vaak dat ze niet veel problemen aan de agenda hoeven toe te voegen, omdat de kinderen dat al gedaan hebben. Leerkrachten merken tot hun vreugde dat de kinderen zich vaak met dezelfde dingen bezighouden als zij. En als kinderen problemen naar voren brengen in de klassenvergadering, ontstaat er een echte democratische sfeer omdat leerlingen eigenaar worden van de dagelijkse uitdagingen in de klas.
In een lagere klas vragen leerlingen die nog niet kunnen schrijven aan hun leerkracht om de problemen voor hen op te schrijven. In een klas voor basisschoolleerlingen of adolescenten schrijven de kinderen hun problemen zelf op de agenda. De problemen worden naar de klassenvergadering gebracht in de volgorde waarin ze op de agenda staan. Dit geeft een belangrijke boodschap aan de kinderen: alle problemen verdienen tijd en aandacht, en niemands probleem krijgt meer belang dan dat van een ander.
2. Kinderen praten meer dan de leerkracht.
De rol van de leerkracht in het proces van de Klassenvergadering is het faciliteren van de vergadering en het behouden van een omgeving van veiligheid en respect. Hoewel de leerkracht gesprekken kan heroriënteren of reflectieve vragen kan stellen, is het nooit zijn rol om te moraliseren of de les te lezen, maar om het probleemoplossingsproces te vergemakkelijken en te ondersteunen. Ze stellen leerlingen in staat om te leren van hun eigen ervaring. Het grootste deel van het praten wordt door de leerlingen gedaan. Om dit te bereiken, nemen leerkrachten aan het begin van het jaar de tijd om het proces van de klassenvergadering aan te leren en te oefenen, en de communicatievaardigheden die nodig zijn om een coöperatieve en productieve vergaderomgeving te creëren. Als leerkrachten de discussie faciliteren in plaats van leiden, worden leerlingen in staat gesteld om verantwoordelijkheid te nemen en leiderschap te tonen bij het oplossen van dagelijkse problemen die zich voordoen in de klas.
3. Iedereen krijgt de kans om te praten.
In de klasvergadering gebruiken de leerlingen een sprekend voorwerp. De persoon die het praatobject vasthoudt, heeft het woord. Als ze klaar zijn met praten, geven ze het voorwerp door aan de persoon naast hen. Wanneer de klas een probleem bespreekt of over oplossingen brainstormt, wordt het praatobject doorgegeven aan de hele kring. Iedereen krijgt de kans om te praten, niet alleen de meest spontane leden van de gemeenschap. Dit geeft zelfs de stilste leerlingen een kans om te spreken. Soms delen kinderen die stille toeschouwers waren, diepgaande inzichten wanneer ze de kans krijgen om te praten zonder hun hand op te steken.
4. Kinderen kiezen hun eigen oplossing(en).
Als een kind naar de klas komt voor hulp bij een probleem, zullen de klasgenoten ideeën aandragen om dat kind te helpen. Een leerkracht of leerling schrijft de ideeën op een flip-over of whiteboard. Als het tijd is om een oplossing te kiezen, kiest het kind dat het probleem naar de bijeenkomst heeft gebracht de oplossing waarvan hij/zij denkt dat die het beste voor hem/haar zal werken. Als de oplossing die ze hebben gekozen niet werkt, hebben ze een lijst met andere ideeën die ze kunnen proberen. Als de klas een probleem oplost dat iedereen aangaat (een groepsprobleem), stemt de klas over een oplossing die volgens hen het beste werkt voor de hele klas.
5. Kinderen evalueren oplossingen.
Aan het begin van het jaar leren leerlingen de 3 V “s en een H-criterium voor effectieve oplossingen. De 3 R” s en een H staan voor: Redelijk, Gerelateerd, Respectvolen Behulpzaam. Nadat de kinderen oplossingen voor een probleem hebben gebrainstormd, evalueert de klas deze oplossingen om ervoor te zorgen dat ze aan de vier criteria voldoen. Tijdens het brainstormen onderbreekt de leerkracht de leerlingen niet als ze een oplossing aandragen die niet voldoet aan de 3 R “s en een H. De leerkracht wacht gewoon tot het sprekende voorwerp zijn weg heeft gevonden in de kring en vraagt dan om hulp bij het evalueren van de oplossingen. “Voldoen al onze oplossingen aan de 3 V” s en een H?
Door de oplossingen na het brainstormproces te evalueren, worden de oplossingen zelf geëvalueerd, niet de leerling die de oplossingen aanbiedt. Als kinderen betrokken worden bij het evaluatieproces, leren ze sterke probleemoplossende en kritische denkvaardigheden te ontwikkelen. Leerlingen uit het basisonderwijs en de adolescenten nemen actief deel aan de evaluatie van oplossingen. Primaire leerkrachten (leeftijd 3-6) modelleren het proces voor hun leerlingen.
6. Lesbijeenkomsten worden 3-5 keer per week gehouden.
Wat, 3-5 keer per week!? Ja, zo vaak. Leerlingen moeten oefenen om respectvolle communicatie, kritisch denken en probleemoplossende vaardigheden te ontwikkelen. Eén keer per week is niet genoeg. Ze moeten ook weten dat hun problemen binnen een redelijke tijd worden aangepakt, zodat ze leren vertrouwen op de effectiviteit van de klassikale vergadering.
Maak je geen zorgen, Klassenbijeenkomsten duren niet lang. Veel traditionele bijeenkomsten van de basisschool of jeugdgemeenschap duren een uur of langer en dit leidt tot ontkoppeling en afhaken, vooral als de agenda door volwassenen wordt bepaald. Klassenvergaderingen zijn kort, krachtig en effectief. In een klas voor het basisonderwijs duren de vergaderingen slechts 10 minuten en in de klas voor het lager onderwijs of de adolescenten slechts 20 minuten. Als de klassenvergaderingen regelmatig in de week worden gehouden en de agendapunten leerlinggestuurd zijn, worden de vergaderingen productief en raken de kinderen ongelooflijk betrokken.
Nadat ze was begonnen met het proces van Klassevergaderingen , was Paula verbaasd over hoe de sociale omgeving aan het eind van het jaar was veranderd. Niet lang nadat ze met Klassenvergaderingen was begonnen, merkte een van haar leerlingen op dat een klasgenoot, Robert, werd gepest en dom werd genoemd omdat hij moeite had met de wiskundestof. Ze zette het probleem op de agenda van de klassenbijeenkomst .
Toen het kind haar probleem met de klas deelde, merkte bijna elk kind op dat ze zelf gekwetst waren door plagerijen en dat ze begrepen hoe Robert zich gevoeld moest hebben. Sommige kinderen die Robert hadden geplaagd, namen hun verantwoordelijkheid en boden hem hun excuses aan. Toen het tijd was om het probleem op te lossen, besloten de kinderen dat ze zouden werken aan het opkomen voor elkaar en dat ze de klassenbijeenkomst zouden blijven gebruiken als er geplaagd werd. Deze bijeenkomst veranderde het verloop van de omgang van de kinderen met elkaar voor de rest van het jaar. Aan het eind van het jaar dacht Paula na over de gemeenschapsbijeenkomst die tot haar ontmoediging had geleid. Ze deelde met de collega die haar had geïntroduceerd in het proces van klassenvergaderingen : “Klassenvergaderingen veranderden het hele klimaat in mijn klas. Ik probeerde de kinderen te leren over vriendelijkheid en respect, maar dat was mijn agenda. Totdat het de agenda van de kinderen werd, zou er niets veranderen. Ik herontdekte mijn geloof in kinderen. De waarheid is dat ik dat probleem zonder hen niet had kunnen oplossen.” [1]
Ga voor meer informatie over Class Meetings naar https://chipdelorenzo.com/the-class-meeting/
Tot de volgende keer…
[1] Nelsen, Jane en Chip DeLorenzo. Positieve Discipline in de Montessoriklas: Preparing an Environment That Fosters Respect, Kindness and Responsibility. USA, Parent Child Press, 2021, blz. 235-269.
